Zaterdag 14/3/2020, 19h30: Marc Vermeersch: De oorsprong van kunst en esthetisch gevoel, in darwinistische zin

OPGELET: UITGESTELD WEGENS DE CORONA-HYSTERIE

Esthetisch gevoel en evolutionair voordeel

Woensdag 22/4/2020, 19h30: Koenraad Elst: De Dierenriem, Evangelie van het Seksisme

Opgelet: gezien de coronatoestand, zullen we hier een webinar van maken i.p.v. een "echte bijeenkomst"!

U kunt de voordracht dus vanuit uw zetel thuis volgen, en ook vragen stellen!
Wilt u deelnemen, stort dan 10€ op de rekening van de Werkgroep De Ronde Tafel: BE17 8903 6404 0021 (8€ als u gewoon lid bent; niks als u steunlid bent), en stuur een berichtje naar koen@astrovdm.com, u krijgt dan een link om in te loggen.

Een eerdere stellingname van Koenraad Elst, oriëntalist, heette: Het Boek der Veranderingen, Bijbel van het Seksisme. Daarin ging het over de yin/yang-tweepool, die de man/vrouw-vrouw-tweepool in bredere kosmische kontekst plaatst. Daarbij is ze heel uitdrukkelijk, zeg maar onbeschaamd, in de beklemtoning van de verschillen tussen de twee. Dat komt voort uit de levenservaring van duizenden generaties, maar tegenwoordig wordt het verduiveld als "seksisme". De Dierenriem vormt het vervolg op en sluitstuk van dat verhaal. Hij brengt een ingewikkelder struktuur waarin subtielere varianten op of kombinaties van de yin/"negatieve" (nauwkeuriger: "struktieve") en yang/"positieve" pool hun plaats krijgen. Voor wie een gezonde afkeer heeft van waarzeggerij en bijgeloof: de Dierenriem is een begrippenstruktuur die ontstaan is los van, en eerder dan, het voorspellend gebruik dat men ervan heeft trachten te maken, en dat hier ook niet aan de orde komt. Nog wat raadselachtig allemaal? Wees dan vooral aanwezig bij deze lezing/webinar.

De spreker hoeven we u allicht niet meer voor te stellen: oriëntoloog en schrijver van een schap vol boeken.

Zaterdag 30/5/2020, 19h30: Frank van Splunder: Taal is politiek

Opgelet: gezien de aanhoudende coronatoestand, zullen we hier weer een webinar van maken i.p.v. een "echte bijeenkomst"!

U kunt de voordracht dus vanuit uw zetel thuis volgen, en ook vragen stellen!
Wilt u deelnemen, stort dan 10€ op de rekening van de Werkgroep De Ronde Tafel: BE17 8903 6404 0021 (8€ als u gewoon lid bent; niks als u steunlid bent), en stuur een berichtje naar koen@astrovdm.com, u krijgt dan een link om in te loggen.

Taal is politiek in de zin dat mensen taal gebruiken om zich uit te drukken en – vooral – om relaties aan te gaan met andere mensen, al dan niet op een vreedzame manier. Maar taal is ook cultuur, economie, en zelfs biologie. De auteur pleit voor een ecologische benadering van taal, d.w.z. diversiteit tussen talen is noodzakelijk en talen moeten in evenwicht zijn. Helaas is dat vaak niet zo: denk maar aan het overwicht van het Engels in de wereld van vandaag. Het boek (verkrijgbaar op deze avond) is bedoeld voor iedereen met een persoonlijke of professionele belangstelling voor taal en behandelt vragen zoals: Waar komen talen vandaan? Wat is de link tussen taal en identiteit? Wat is het verschil tussen een taal en een dialect? Wat zijn de machtsverhoudingen tussen talen in de wereld? Is het Engels een bedreiging voor andere talen?

Frank van Splunder is taalkundige. Hij behaalde een PhD in Applied Linguistics aan de universiteit van Lancaster (UK) en is docent academisch Engels bij Linguapolis, het talencentrum van de Universiteit Antwerpen. In 2015 publiceerde hij Taalstrijd (ASP, 2015). Zijn meest recente boekpublicatie is Language is Politics. Exploring an Ecological Approach to Language (Routledge, 2020).

Vrijdag 19/6/2020, 19h30: Marc Vermeersch: De oorsprong van kunst en esthetisch gevoel, in darwinistische zin

OPGELET: WEGENS DE VEEL TE KLEINE OPKOMST OP DE VORIGE WEBINARS STELLEN WE DEZE VOORDRACHT UIT TOT HET NAJAAR. HOPELIJK KUNNEN WE DAN IN 'T ECHT BIJEENKOMEN.

Esthetisch gevoel en evolutionair voordeel
Mensen hebben (aanleg tot) esthetisch gevoel, de eigenschap het schone te zien. Het is via de zintuigen dat gevoelens en ideeën die het schone oproepen door de hersenen van de mens herkend worden. Deze aanleg komt waarschijnlijk voort uit drie punten die een sterk verband hebben met de reproductie van de mens.
Eerste punt. Het zicht is voor wat betreft het esthetisch gevoel waarschijnlijk het belangrijkste zintuig. Mensen zien graag andere mensen. Jagers en verzamelaars konden niet leven zonder hun clan. De Afrikaanse San, beter bekend onder hun oude naam Bosjesmannen, legden vaak en lang bezoeken af bij naburige groepen. Er is de aantrekking voor de andere (of dezelfde) sekse. Mensen zijn gepassioneerd door andere mensen, door hun ogen, hun stem, hun manier van bewegen, hun spel, hun aanrakingen enzovoort.
Tweede punt. Mensen hebben meestal ook veel interesse voor dieren. Die interesse is ook bij veel jagers en verzamelaars nauw verbonden met het feit dat dieren, het resultaat van de jacht, het meest gewaardeerde voedsel waren. We zagen dat chimpansees en bonobo’s ook een grote, spontane interesse hebben voor dieren. Hun grote hersenen en de nog grotere hersenen van de mens lieten een brede belangstelling toe. De mens is ook meester in het verbergen van zijn ware motieven. Ook al geloofde hij dat dieren een ziel hadden en hij dezelfde ziel, dezelfde natuur had als zijn totemdier: bij jagers stond de interesse voor dieren nooit helemaal los van de jacht en het eten van hun vlees.
Een derde punt was plantaardig voedsel. Eetbaar voedsel, bladeren, fruit, noten enzovoort vinden is het herkennen van geuren, kleuren, texturen, patronen, vormen, geluiden enzovoort. De mens ziet graag kleuren en vormen in landschappen, herkent aan de lucht welk weer het wordt enzovoort. De reproductie van de mens is ook hier de basis van een eigenschap.
Het enthousiasme van de mens voor mensen, dieren en planten en daarvan afgeleid vormen, kleuren, bewegingen, tekeningen, toneel, muziek enzovoort is in oorsprong nauw verbonden met de reproductie van de mens. Iets mooi vinden is verbonden met leven, met reproductie, met mensen en voedsel: een boom met rijp fruit, eetbare bladeren, een verzwakt dier, een potentiële partner herkennen en het enthousiasme dat dit teweeg brengt. Op deze basis kon de mens een oneindig aantal combinaties en afgeleiden mooi vinden.
Dit esthetisch gevoel is een onderdeel van de creatieve intelligentie die de mens heeft. Het is duidelijk dat reuk, gevoel, gehoor en smaak als zintuigen ook sterk betrokken zijn bij het vinden van voedsel en misschien partners. Het gehoor laat ons toe geluiden zoals gezang en muziek te waarderen. Wat we met deze zintuigen mooi of aangenaam vinden is sterk beïnvloed door de cultuur die we meegekregen hebben. Samengevat: eigenschappen die bij de mens ontwikkeld waren en essentieel in de (re)productie van mensen en voedsel waren de basis voor een sterk ontwikkeld esthetisch gevoel.

Kunst
Kunst is alles wat door de mens is gemaakt en zijn esthetisch gevoel aanspreekt. Men kan een landschap mooi vinden maar dit is in deze definitie geen kunst want onderdeel van de natuur. Wat niet door mensen is gemaakt kan het esthetisch gevoel aanspreken. Gelijk welke realisatie door een mens of mensen kan kunst zijn voor iemand: een werktuig, een gebouw, muziek, parfum, een auto, een gedicht, een symfonie, een theaterstuk, een asbak, een tekening of een schilderij met een zigeunerin.

De spreker is dr. in de geschiedkunde en heeft een reeks boeken geschreven over de geschiedenis van de mens vanaf het prille begin (verkrijgbaar op de avond).

Zaterdag 27/6/2020 ?/9/2020, 18h30: Jaarlijks etentje

Meer informatie volgt.

Vr. 25/9/2020, 19h30: Praatavond

Gezien de aanhoudende coronahysterie (jawel, de maatregelen zijn volgens zeer veel wakkere dokters en mensen met gezond verstand erger dan de kwaal), durf ik nog geen spreker vragen.
We kunnen echter wel bijeenkomen om van gedachten te wisselen over de toestand in de wereld. Er mogen 30 mensen binnen in het zaaltje, en als die zitten, mogen de muilkorven af want een virus valt natuurlijk alleen maar rechtstaande mensen aan, zoals u ondertussen al weet!
Er zullen exemplaren van mijn boek "Laat u niets wijsmaken!" verkrijgbaar zijn voor de geïnteresseerden.
Toegang gratis, iedereen welkom, maar geef misschien toch best een seintje aan koen@astrovdm.com om te voorkomen dat we met teveel zouden zijn (Koen Van de moortel).

Vr. 23/10/2020, 19h30: (onderwerp nog niet vastgelegd)

Vr. 20/11/2020, 19h30: Vera Kicken: "De 6 pijlers van de westerse beschaving"

(Meer informatie volgt.)

Vr. 18/12/2020, 19h30: (onderwerp nog niet vastgelegd)

Zo gauw al de dwaze 'corona'-maatregelen, die tegen de grondwet en de mensenrechten zijn, opgeheven worden, hopen we, bij leven en welzijn, weer te kunnen opstarten.